Διαδρομές στη διδασκαλία της νέας ελληνικής γλώσσας

  • Η ενότητα της γλωσσικής ενίσχυσης στη μορφολογία της νέας ελληνικής γλώσσας απευθύνεται στους φοιτητές των νεοελληνικών τμημάτων πανεπιστημίων του εξωτερικού που διαθέτουν επίπεδο ελληνομάθειας κατώτερο του Β2.

    Το διδακτικό υλικό της ενότητας αποτελείται από δύο μέρη: α) το Α' μέρος με τη θεωρία της μορφολογίας μαζί με δραστηριότητες μειωμένης δυσκολίας για εμπέδωση και β) το Β' μέρος με τις πρόσθετες ασκήσεις αυξημένης σχετικά δυσκολίας για όλα τα φαινόμενα που παρουσιάζονται στο Α' μέρος.

    Το Α' μέρος του υλικού είναι χωρισμένο σε πέντε ενότητες με τους εξής τίτλους: 1) τα μέρη του λόγου – το άρθρο, 2) το ουσιαστικό, 3) το επίθετο, 4) τα αριθμητικά και 5) το ρήμα. Κάθε ενότητα είναι χωρισμένη σε “θεωρία” και “δραστηριότητες”. Στη “θεωρία” κάθε ενότητας εκτίθενται με όσο πιο απλό τρόπο γίνεται τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά του εξεταζόμενου σε κάθε ενότητα κλιτού μέρους του λόγου και στις “δραστηριότητες” περιέχονται οι σχετικές ασκήσεις εμπέδωσης που βοηθούν τους μαθητές να εξασκηθούν στοιχειωδώς στην εφαρμογή των μορφολογικών κανόνων, προκειμένου να εξασφαλίσουν μια πρώτη εξοικείωση με αυτούς. Παρατίθενται ασκήσεις κλειστού τύπου με συμπλήρωση κενών και ασκήσεις μετατροπών.

    Το Β' μέρος του υλικού είναι και αυτό χωρισμένο στις ίδιες πέντε ενότητες με το Α' μέρος, μόνο που περιλαμβάνει μόνο επιπλέον δραστηριότητες ανά ενότητα για επιπρόσθετη εμπέδωση. Και εδώ περιλαμβάνονται ασκήσεις συμπλήρωσης κενών και μετατροπών, αλλά με υψηλότερο δείκτη δυσκολίας, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις ζητείται από τον ενδιαφερόμενο να συμπληρώσει κενά σε ολόκληρα τμήματα αυθεντικών κειμένων.

  • syntax

    Η ενότητα γλωσσικής ενίσχυσης της σύνταξης απευθύνεται σε φοιτητές νεοελληνικών τμημάτων εκτός Ελλάδας και σε αποσπασμένους εκπαιδευτικούς, με στόχο την ενίσχυση της συντακτικής επίγνωσης και τη σύνδεση της συντακτικής γνώσης με τις δομές που συναντάμε στον λόγο όσων μαθαίνουν τη νέα ελληνική (ΝΕ) ως δεύτερη γλώσσα (Γ2). Εξετάζονται επιλεγμένα ζητήματα που θεωρείται ότι παρουσιάζονται λιγότερο συχνά στα εγχειρίδια διδασκαλίας για αλλόγλωσσους ή ότι προκαλούν δυσκολίες στους μη φυσικούς ομιλητές της ΝΕ, όπως το άρθρο, οι ονοματικοί προσδιορισμοί, η συμφωνία, η έλλειψη του υποκειμένου, οι προσωπικές αντωνυμίες, οι αποτελεσματικές και οι συμπληρωματικές προτάσεις, οι συγκριτικές δομές ή μερικοί τρόποι έκφρασης της επιρρηματικής έννοιας του τόπου και της ρηματικής άρνησης.

    Η παρουσίαση κάθε θέματος βασίζεται στις νεότερες γραμματικές της ΝΕ και στις μελέτες για την κατάκτηση και τη διδασκαλία του και δίνει έμφαση στις πλευρές του ζητήματος που περιλαμβάνει το νέο αναλυτικό πρόγραμμα για τη διδασκαλία της ΝΕ ως Γ2. Αποτελείται από παραδείγματα από τον γραπτό και προφορικό λόγο μη φυσικών ομιλητών της ΝΕ, την παρουσίαση του ζητήματος με έμφαση στα σημεία που συνήθως προκαλούν δυσκολίες και ασκήσεις.

    Σημαντικό ρόλο για την ενότητα παίζει το φόρουμ (ομάδα συζητήσεων). Αυτόν τον χώρο τον διαμορφώνουμε από κοινού όλοι όσοι συμμετέχουμε στις «Διαδρομές»: κάνουμε ερωτήματα και θεωρητικές ή πρακτικές προτάσεις, απαντάμε σε ερωτήσεις και ζητήματα που θέτουν οι άλλοι συμμετέχοντες, σχολιάζουμε και κάνουμε παρατηρήσεις για τον λόγο των μη φυσικών ομιλητών και για τη σύνδεση των συντακτικών θεμάτων με τη διδασκαλία στην τάξη.

  • Η ενότητα αυτή απευθύνεται σε φοιτητές των νεοελληνικών τμημάτων στο εξωτερικό καθώς και σε αποσπασμένους εκπαιδευτικούς που έχουν ως αντικείμενο τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας. Στόχος της ενότητας είναι η γλωσσική ενίσχυσή τους σε θέματα λεξιλογίου.

    Αναφορά γίνεται στη μορφή, στη σημασία και στη χρήση των λέξεων, καθώς και στον τρόπο χρήσης γλωσσικών πόρων. Συγκεκριμένα, η ενότητα εστιάζει σε σημεία που μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στην κατανόηση και στην παραγωγή λόγου. Για παράδειγμα, τέτοιες προβληματικές περιοχές είναι ο σχηματισμός λέξεων (παράγωγα, σύνθετα), η μεταφορική χρήση λέξεων, οι πολύσημες λέξεις με διαφορετικό νόημα ανάλογα με τα συμφραζόμενα, οι συνώνυμες λέξεις με λεπτές διαφοροποιήσεις, οι συμφράσεις, λέξεις που δηλώνουν διαφορετικά επίπεδα ευγένειας, κ.λπ. Επίσης, παρουσιάζουμε τον τρόπο χρήσης λεξικών, για να ενισχύσουμε την αυτονομία των ομιλητών της ξένης γλώσσας.